1 Por. Z. Suchecki, Kościół a masoneria, Kraków 2002, s. 67.

2 Por. M. B. Stępień, Poszukiwacze prawdy. Wolnomularstwo i jego tradycja, Lublin 2000, s. 168.

3 M. Introvigne, Powrót magii, Kraków 2005, s.106.

4 Tamże, s. 107.

5 Na temat znaczenia wymiaru woli w magii, por. A. Posacki SJ, Realizm duchowy i ontologiczny magii, „W drodze”, 7 (383) 2005, s.68-84.

6 Zob. więcej na temat: A Posacki SJ, Zagrożenia duchowe płynące z praktyki okultyzmu w: W. Nowak, S. Ropiak (red.), Sekty jako wyzwanie społeczne i religijne, Olsztyn 205, s.197-216.

7 Według M. Fussa, eksperta z Uniwersytetu Gregoriańskiego, mającego swój udział w dokumentach kościelnych nt. sekt oraz koordynatora międzynarodowych badań na uniwersytetach kościelnych, tego rodzaju nowa religijność określana jako New Age staje się nową religią światową. Por. M. Fuss, New Age: la sfida di una nuova religione mondiale, w: La dolce seduzione dellAcquario (red. E. Fizzotti), Las-Roma 1996, s. 41-51.

8 Na temat „spirytystycznego” źródła mocy u znanego uzdrowiciela C. Harrisa, przez którego przeszły w Polsce miliony ludzi zob. H. Karaś, Quo vadis Nowa Ero? New Age w Polsce, Warszawa 1999, s. 77n.

9 Por. „Wkładka do Biuletynu Informacyjnego KCR i B nr 2, kwiecień 2000 r. - zagadnienia i pytania egzaminacyjne z bioenergoterapii przyjęte przez Komisję Egzaminacyjną przy Izbie Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach”.

10 Więcej o zwodniczych aspektach - z punktu widzenia duchowości chrześcijańskiej - ideologii „pozytywnego myślenia” zob:. A. Posacki SJ, Pozytywne myślenie, Encyklopedia „Białych Plam”, red. zb., PWE, Radom 2004, T. 14, s. 301-303.

11 D. de Rougement, Udział diabła, Warszawa 1992, s. 126-127.

12 Por. A. Posacki SJ, UFO, Encyklopedia „Białych Plam”, red. zb.,PWE, T. XVII, Radom 2006, s.236-240.

13 Zob. więcej w: A. Posacki SJ, Wprowadzenie do wydania polskiego w: P. Ernetti, Pouczenia złego ducha, Kraków 2003, s. 5-31.

14 Por. M. Buber, Zaćmienie Boga, Warszawa 1994.

15 Por. A. Posacki SJ, Dlaczego nie Metoda Silvy..., Kraków 1998.

16 Por. E. Gellner, Uwodzicielski urok psychoanalizy, czyli chytrość antyrozumu, Warszawa 1997.

17 Por. M. Martin, Zakładnicy diabła, Gdańsk 1993, s. 18.

18 Tamże, s. 18-19.

19 Por. M. Pacwa, Katolicy wobec New Age, Kraków 1994. Należy w tym momencie potraktować krytycznie książkę pt. Enneagram, autorstwa R. Rohra i A. Ebert (WAM, Kraków 2004), którą należą potraktować jako tragiczną pomyłkę wydawniczą, tym bardziej że jeden z jej autorów, wkrótce po wydaniu oryginalnym wycofał się ze swoich poglądów.

20 M. Martin, op. cit., s. 19.

21 Tamże.

22 Tamże.

23 Tamże, s. 363.

24 W tym kontekście bardzo niebezpieczne i dosyć naiwne są przedefiniowania popularnego dziś w Polsce nauczyciela duchowości Anzelma Grüna OSB w obszarze demonologii. Jak stwierdza patrolog niemiecki Michael Schneider, należy właściwie zrozumieć, co Ojcowie mieli na myśli mówiąc o demonach (por. M. Schneider, Ze źródeł pustyni. Znaczenie Ojców Pustyni dla współczesnej duchowości, Kraków 1994, s. 122). Nie chodzi tu tylko o zjawiska okultystyczne, jak również nie chodzi tylko o zjawiska psychiczne i rzeczywistość psychologiczną wnętrza człowieka. Pojęcie walki z demonami zawiera raczej wypowiedź teologiczną dotyczącą zbawienia człowieka. Dlatego Schneider nie może zgodzić się z Grünem, gdy pisze on: „W słowie ‘demon’ dostrzega się jasno określone pojęcie. Jednakże obraz ten stanowi symbol rzeczywistości, której nie da się ująć przy pomocy czystych pojęć” (A. Grün, Jak poradzić sobie ze złem, Kraków 1999, s. 9) lub: „Posługując się językiem mitologicznym, mnisi opisują rzeczywistość psychiczną” (tamże s. 13). W końcu zaś Grün pisze: „Projektując negatywne treści na demony, mnisi kreują możliwe sposoby obchodzenia się z nimi. To, co nieświadome, przesuwają na zewnątrz , nazywają to coś i dzięki temu są w stanie się temu oprzeć. Tym samym konfrontacja z demonami stanowi owocny sposób obchodzenia się z nieświadomością, a przede wszystkim z afektami i emocjami”. (tamże, s. 18). Mamy tu do czynienia z bezprawną psychologizacją wymiaru duchowego czy też demonologicznego pod wpływem teorii Junga, na których Grün się opiera.

25 Na temat ogromnie niebezpiecznej - dla życia duchowego i biologicznego - kontrinicjacji w Reiki zob. A. Posacki SJ, Reiki, Encyklopedia „Białych Plam”, red. zb., PWE, Radom 2002, T. 15, s. 223-226.

26 Zob. okultystyczną genezę idei „holizmu”, który - wedle antropologii chrześcijańskiej - wcale nie oznacza dobrze pojętej całościowości w ujęciu człowieka, w tym także jego zdrowia: A. Posacki SJ, Holizm , Encyklopedia „Białych Plam”, red. zb., PWE, Radom 2002, T. 8, s.27-30.

27 Zob. definicję “grzechu przeciwko Duchowi Świętemu” w: Jan Paweł II, Encyklika Dominum et Vivificantem, nr 46.

28 Zob. więcej o tym w: A. Meyer, A. Szecówka, Kinezjologia edukacyjna w pedagogice specjalnej – pomoc czy zagrożenie?, „Szkoła specjalna” nr 1/2003.

29 Por. B.M Bohnke, Esoterik, Bindlach 1995, s. 136.

30 Por. Z.E., Budapest, Herrin der Dunkelheir, K&o